اصلاح اندیشۀ دینی با رویکردی بر آرای استاد مطهری
نویسندگان
چکیده مقاله:
عقل و علم مناط کشف حقیقت و دستیابی به پاسخ‌ها و ابهامات زندگی بشر را در عصر جدید فراهم آورده است. بر همین سبیل برخی از عدم ضرورت دین در ساخت زندگی بشر سخن گفته‌اند و تعالیم دینی را به اتهام تنافی با رهیافت‌های عقل و علم مطرود گذاشته‌اند. پاسخ به این ابهامات و برافراشتن رایت دین در دفاع از حیثیت عاقلانه و عالمانه آن امری ضروری است. استاد مطهری با درک این ضرورت در مجموعه‌ای منسجم از جستارهای علمی، به بیان اهمیت عقل و علم و تلازم با شرع دست یازیده‌اند. ایشان جامعیت دین را نه در ارائۀ تمامی جزییات، بلکه در ارائۀ سازوکاری برای استخراج جزییات در تمام اعصار و زمان‌ها دانسته‌اند که بر اساس این سازوکار و فرآیند که چیزی جز اجتهاد عقل‌محور و اصولگرا نیست، مجتهد می‌تواند به ایجاد تعادل میان جامعیت دینی و انعطاف‌پذیری و تغییرپذیری دینی نائل آید. ایشان با تقدم رتبی عقل در فهم گزاره‌های دینی موافقت داشته و آن را مفید امر قانونگذاری پنداشته‌اند. از سویی بر این باورند که اسلام تجربه‌گرایی و علم را مردود ندانسته است، بلکه آن را تابع امر دینی می‌شمارد. لذا عقل و علم در تلازم قطعی با شرع به‌سر می‌برند، اما از حیث تقدم رتبی عقل مقدم بر علم و شرع است.
منابع مشابه
دموکراسی اصولی در آرای استاد مطهری
با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار مردم‌سالاری دینی، پرسش از پیشینه مباحث نظری سازگاری و یا ناسازگاری دین و دموکراسی به مسئله‌ای بنیادین در عرصه نظام‌سازی تبدیل شد؛ موضوعی که کمتر پاسخ آن از دل اندیشه‌های اندیشه‌وران جریان فکری- سیاسی اسلام‌گرای دورة پهلوی دوم عرضه شده است. بااین‌حال، آیا می‌توان نظریه مردم‌سالاری دینی را در آرای اندیشه‌وران اسلام‌گرای پیش از انقلاب اسلامی ریشه‌یابی کرد؟ به‌عنو...
متن کاملنگاهی بر چالش‌های نظری استاد مطهری با آرای فلسفی علامه طباطبائی
مرتضی مطهری معمولاً به عنوان شرح و بسط دهنده دیدگاه‌های علامه طباطبائی معروف است، اما با تأمّل در آثار وی می‌توان ابعاد متعدّدی از اجتهادها و استنباط‌های شخصی را در آنها یافت. بخشی از این آرای ویژه در چالش و تقابل با آرای علامه طباطبائی قرار می‌گیرند. این مقاله درصدد ترسیم بخشی از چالش‌های این دو متفکر در عرصه مباحث نظری و فلسفی است. پاره‌ای از این چالش‌ها مربوط است به مسائلی از قبیل: حرکت توسّطی...
متن کاملدموکراسی اصولی در آرای استاد مطهری
با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار مردم سالاری دینی، پرسش از پیشینه مباحث نظری سازگاری و یا ناسازگاری دین و دموکراسی به مسئله ای بنیادین در عرصه نظام سازی تبدیل شد؛ موضوعی که کمتر پاسخ آن از دل اندیشه های اندیشه وران جریان فکری- سیاسی اسلام گرای دوره پهلوی دوم عرضه شده است. بااین حال، آیا می توان نظریه مردم سالاری دینی را در آرای اندیشه وران اسلام گرای پیش از انقلاب اسلامی ریشه یابی کرد؟ به عنوا...
متن کاملبررسی دلالت‌های تربیتی اندیشه‌های دینی کی‌یرکگور براساس اندیشه استاد مطهری
در اندیشه کی‌یرکگور، تربیت دینی فرایندی است که مبنای آن درونی بودن ایمان و هدف نهایی‌اش حضور در پیشگاه خداوند است که به کمک حادثه‌ای فوق‌العاده به نام جهش ایمانی حاصل می‌شود؛ ضمن اینکه وی بر آگاهی توأم با آزادی فرد در انتخاب اعتقادات خویش به دور از هر جبر و تحمیلی تأکید می‌کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد با این که جهش ایمانی و درونی بودن ایمان (و عدم امکان تحمیل آن از بیرون) مورد وفاق هر دو ان...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 15 شماره 3
صفحات 695- 718
تاریخ انتشار 2018-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023